UI/UX qua góc nhìn của Developer: Dev giỏi không chỉ code chuẩn

26 July, 2025

Trong một dự án, chúng ta thường thấy Designer & Developer như hai thế giới song song — một bên vẽ giấc mơ, một bên lo toan thực tế. Nhưng nếu là Dev có tâm (và có tầm), bạn sẽ thấy UI/UX không chỉ là việc của Designer, mà là một phần cực kỳ quan trọng trong quy trình phát triển phần mềm.

1. Dev & Designer: Khác biệt không có nghĩa là đối lập

Designer quan tâm:

UI (Giao diện): Màu sắc, typography, khoảng cách, bố cục, hình ảnh… sao cho đúng brand, đúng mood.
UX (Trải nghiệm): Hành trình người dùng, cảm xúc khi tương tác, luồng sử dụng có logic không?
Prototype/Handoff: File Figma đẹp như thơ, có hover state, transition, hiệu ứng...

Còn Dev nhìn thấy:

UI: Có dễ code không? Reuse được không? Có phá layout khi responsive không?
UX: Luồng này có hợp backend không? Dễ test không? Dễ gây bug không?
Prototype/Handoff: Có đủ hết các trạng thái? Có thiết kế luôn cả error/loading/empty? Có thống nhất không?

2. Dev cần làm gì khi nhận UI/UX?

✅ Kiểm tra kỹ:

Tất cả màn hình đã có đủ chưa? Có thiếu trạng thái không (success/error/loading/empty)?
Thiết kế chỉ fixed layout hay có responsive?
Font, spacing, màu sắc có nhất quán?
Các component có thể tách riêng và tái sử dụng?

✅ Thống nhất sớm:

Flow người dùng có hợp lý chưa? Có xử lý edge case không?
API có hỗ trợ đúng luồng UX không?

✅ Đề xuất thêm:

Nếu UI quá phức tạp, nên suggest giải pháp tương đương dễ triển khai hơn.
Tự động hoá mấy thứ lặp lại như spacing token, màu, theme…

3. Những lỗi UI/UX Dev hay gặp

Thiếu loading/empty/error → User nhìn hoài không biết app đang làm gì 😵
Màu không đủ độ contrast → Khó đọc, fail WCAG
Component mỗi nơi một kiểu → Gây tech debt về sau
Design thiếu thông tin (hover/active/disabled state, responsive rule…)
Design yêu cầu realtime nhưng backend không có socket hay pub/sub

4. Tips cho Dev muốn làm UI/UX ngon hơn

Join team design từ sớm: Có cái nhìn tổng thể, góp ý trước khi quá trễ.
Xài design system/UI lib: Material UI, Tailwind, Ant Design, hoặc team tự build cũng được — miễn thống nhất.
Hiểu “ý đồ”: UX luôn có lý do. Hiểu user flow & business sẽ giúp code “có hồn” hơn.
Đừng chỉ làm đúng pixel – hãy làm đúng cảm xúc: Giao diện mượt, load nhanh, hành động rõ ràng – đó mới là trải nghiệm tốt.

5. Tool cho Dev làm UI/UX dễ hơn

Figma, Zeplin: Xem specs, lấy spacing, style
Storybook: Quản lý UI component như Lego
Lighthouse, Axe: Kiểm tra accessibility & performance
Responsively App: Test responsive across screen sizes
Browser Dev Tools: Debug CSS, kiểm tra grid, flow...

Một câu nên nhớ:

“Dev giỏi không chỉ code chuẩn, mà còn giúp user thấy rõ ràng, dùng dễ dàng.”

Tóm lại:

UI/UX là chuyện của cả team, không chỉ của designer.
Dev hiểu UI/UX = code ít bug hơn, teamwork tốt hơn, sản phẩm đẹp, nhanh ra mắt hơn.
Và user? Họ sẽ cảm nhận được điều đó – không cần phải nói ra.

Bạn có thể share bài này cho bạn dev/designer trong team, hoặc tag một người bạn vẫn còn nghĩ “UI/UX là chuyện của người khác” 😆
Dev 2025 rồi, code đẹp là chưa đủ – code có tâm mới là đỉnh.